Framkvæmdastjóri Íslandsstofu á aðalfundi FHG

Pétur Þorsteinn Óskarsson framkvæmdastjóri Íslandsstofu var gestur aðalfundar FHG þann 30. apríl síðastliðinn. Erindi hans fjallaði hann um markaðsstarf fyrir áfangastaðinn Ísland. Pétur sagði ferðaþjónustuna vera eitt af 5 sviðum Íslandsstofu, en jafnframt það fyrirferðamesta, og að markaðssetning Íslandsstofu væri tvíþætt. Annars vegar B2B þar sem unnið er að því að mynda viðskiptatengsl við erlenda söluaðila. Hins vegar B2C neytendamarkaðssetning sem miðar að því að auka eftirspurn eftir Íslandi á erlendum mörkuðum. Hann sagði að í markaðsstarfi Íslandsstofu væri unnið út frá þremur lykilmarkmiðum:  1) Ísland allt árið, 2) Ísland allt landið og 3) Sjálfbærri ferðaþjónustu. Stórir áfangar hefðu náðst hvað fyrsta markmiðið varðar, Ísland væri orðinn heilsársáfangastaður. Það endurspeglist m.a. í því að árstíðarsveifla í fjölda ferðamanna væri mun minni á Íslandi en hinum Norðurlöndunum. Enn væri verk væri að vinna í að dreifa ferðamönnum um allt land, sérstaklega utan sumarmánaðanna. Þá væri skilningur á mikilvægi sjálfbærrar ferðamennsku stöðugt að aukast, enda margir ferðamenn farnir að leggja aukna áherslu á þann þátt í ferðalögum sínum. 

Pétur rakti í erindi sínu hvernig vel heppnuð markaðsátök hefðu skilað mjög vaxandi fjölda ferðmanna hingað til lands síðustu 15 ár, fyrst átakið Inspired by Iceland eftir gosið í Eyjafjallajökli og seinna átakið Saman í sókn sem Íslandsstofa keyrði 2021 og 2022 til að byggja áfangastaðinn Ísland upp á ný eftir covid. Síðarnefnda átakið skilaði því að heildarfjöldi ferðamanna hingað til lands árið 2023 var 15% meiri en metárið 2019. Hann lýsti muninum á fjármögnun þessara átaka. Í fyrra tilvikinu hefði verið króna á móti krónu nálgun þar sem fyrirtækjunum bar að leggja fram jafn mikið fjármagn og stjórnvöld til að hægt væri að fara af stað, en í því seinna hefðu stjórnvöld fjármagnað átakið og verkaskiptingin verið sú að Íslandsstofa bar ábyrgð á að styrkja ímynd Íslands og auka eftirspurn, meðan hlutverk fyrirtækjanna hefði verið að breyta eftirspurn í eiginlega sölu. Pétur sagði síðarnefnda módelið hafa reynst farsælla og fyrirhuguð verkefni byggðust á sambærilegri nálgun. Þannig væri fyrirliggjandi samningur við stjórnvöld frá síðasta hausti þar sem Íslandsstofu er úthlutað 200 milljónum króna til að nýta í neytendamarkaðssetningu. Þó upphæðin væri í lægri kantinum að mati Péturs, mun lægri en í fyrri markaðsátökum, sé jákvætt að þetta sé viðvarandi samningur en ekki bundinn við einstök átök. Samningurinn sem beri yfirskriftina Ferðaþjónusta til framtíðar gildi út þetta ár en Íslandsstofa hefur hafið viðræður við stjórnvöld um endurnýjun hans.

Íslandsstofa hefur reiknað út hvað megi áætla að fáist fyrir hverja krónu í markaðssetningu. Þar þurfi að hafa í huga að startkostnaður við að ráðast aðila í slíkt verkefni sé hár. Þannig geri 200 milljónir Íslandsstofu kleift að hafa viðveru á markaði í 1-2 löndum (4 borgum), ef upphæðin færi í 950 milljónir þá væru það 3-5 lönd (8 borgir).  Ef lagðar væru fram 1.500 milljónir eins og samkeppnisland okkar Noregur leggur í slíka markaðssetningu myndi það skila 5 - 6 löndum (12 borgum).  Pétur sagði því viðbúið í ljósi þess hversu lág upphæðin er núna að íslensk ferðaþjónustufyrirtæki muni sjálf þurfa að leggja fram mun hærri fjárhæðir en áður til að örva sölu.

Þá fjallaði Pétur um þróun í fjölda ferðamanna síðustu misseri. Tölur fyrstu mánaða þessa árs sýndu samdrátt í fjölda ferðamanna frá síðasta ári. Ferðamönnum frá Bandaríkjunum og Bretlandi virðist hafa fækkað nokkuð, meðan einhver aukning hefði orðið frá öðrum mörkuðum s.s. Þýskalandi.  Þrátt fyrir óvissu varðandi

Bandaríkjamarkað í kjölfar útspila nýs forseta sagði Pétur að könnun sem framkvæmd var í mars sýna að þar virtist almennur ferðavilji enn sterkur og sama virtist vera raunin varðandi aðra lykilmarkaði.  Þó bendi ýmislegt til að áhugi Breta á Íslandi hafi minnkað. Þá sagði hann að leit á netinu að Íslandi  á öðrum mörkuðum hafi dregist saman á fyrstu þremur mánuðum ársins.  Mest í Frakklandi en umtalsverður samdráttur einnig í Þýskalandi, Spáni og Ítalíu. Pétur sagði dæmin sýna að mælingar á þeirri þróun séu ein sterkasta vísbendingin um væntar komur ferðamanna í náinni framtíð. Hann kom einnig inn á nágrannaríki okkar. Þannig sýni tölur frá Noregi að Ísland sé að missa markaðshlutdeild þangað.  Þó að samverkandi þættir geti haft þar áhrif, m.a. ólík gengisþróun, verði ekki horft fram hjá því hversu mikið norðmenn séu að leggja í markaðssetningu landsins. Þeir hafi bætt þar verulega í. Sama mætti segja um Finnland sem leggi 700 milljónir króna á ári í markaðssetningu landsins og Íra sem væru sér á parti en þeir legðu 10 milljarða króna í slíka markaðssetningu á ári.

Í stað hefðbundinna mælinga á fjölda ferðamanna sagði Pétur að mætti gera svokölluðu NPS skori (Net Promoter Score) hærra undir höfði. Það segir til um hvort ferðamenn myndu mæla með heimsókn til Íslands við vini og ættingja.  Ísland hefur yfirleitt verið með „skor“ yfir 70 sem þykir mjög hátt og ekki annar áfangastaður með viðlíka „skor“.  Þetta skor endurspeglar það aðdráttarafl sem áfangastaðurinn Ísland hefur og á þannig að hafa forspárgildi um framtíðina, jafnvel þó óvissa sé uppi um næstu mánuði. 

Í kjölfar innleggs Péturs voru líflegar umræður þar sem hann svaraði spurningum úr sal. Þar kom m.a. fram hjá honum að 5% fækkun ferðamanna milli ára mætti áætla að þýddi 30 milljarða króna tekjutap fyrir ríkissjóð miðað við tekjur þess af ferðamönnum á síðasta ári. Bent var á af fundargestum að skynsamlegt væri fyrir ríkið að endurfjárfesta tilteknu hlutfalli af tekjum af ferðamönnum í markaðsmál, rétt eins og almennt tíðkast í fyrirtækjarekstri. Þannig mætti auðveldlega réttlæta sambærilega fjárhæð og Norðmenn eru að leggja í neytendamarkaðssetningu landsins. Pétur sagði sína upplifun vera að ráðherra hafi fullan skilning á því að það þurfi meira fjármagn í markaðssetningu, en þeir peningar hefðu ekki verið fyrirliggjandi. Í því sambandi sagði hann þetta stundum vera erfiða umræðu þar sem að ákall um aukna markaðssetningu færi oftast í gang þegar harðnar í ári og ríkissjóður hefur minna til skiptanna.

Pétur lauk máli sínu með að segja að Íslandsstofa hefði sýnt að þau gætu gert fína hluti fyrir minni pening en margir aðrir, en það þyrfti að vera fyrirsjáanleiki.

Sjá kynningu Péturs hér:

Pétur Þ. Óskarsson Íslandsstofa.pptx

Download PPTX • 13.12MB

Um aðalfund FHG

Kristófer Oliversson formaður FHG flutti skýrslu stjórnar á fundinum. Hann rifjaði upp hverju FHG hefðu áorkað síðan samtökin voru stofnuð árið 2018. Margt hafi gengið á, verkföll, heimsfaraldur, náttúruhamfarir og sveiflur í peningamálastefnu og efnahagsumhverfi. Mikilvægi FHG sem vettvangs fyrir rekstraraðila í gistiþjónustu á Íslandi hefði þannig sýnt sig. Formaðurinn minnti á markmið FHG, að stuðla að heilbrigðu rekstrarumhverfi gistiþjónustu hér á landi. Í því fælist að samkeppnishæfni væri ekki skert í formi íþyngjandi skatta og regluverks umfram það sem almennt tíðkast erlendis og að keppinautum á gistimarkaði sé ekki mismunað af hinu opinbera.

Vinna FHG frá stofnun hafi beinst að þessum markmiðum og áherslur á liðnu starfsári endurspegli þær. Þær hefðu m.a. lotið að breyttu fyrirkomulagi gjaldtöku í ferðaþjónustu á Íslandi, lagfæringu á lagalegri mismunum milli gistiforma, innleiðingu álagsstýringar á ferðamannastaði og skilvirkari vegabréfsáritanir til Íslands frá Asíu. Útfærsla á mörgu af þessu hefði komið inn í ferðamálastefnu til 2030 sem Alþingi samþykkti á liðnu ári, en formaðurinn minnti á að FHG hafi tekið virkan þátt í þeirri vinnu sem lagði grunninn að ferðamálastefnunni. Hann sagði stjórn FHG hafa haldið fjölda funda á starfsárinu þar sem stjórnin hefði fengið til sín gesti til að fjalla um mál sem tengdust umgjörð gististarfsemi. Þá hefðu samtökin átt í samskiptum við ýmsa ytri hagaðila s.s. þingnefndir Alþingis, ráðuneyti og stofnanir sem tengjast greininni sem og fjölmiðla.

Á fundinum voru eftirfarin kjörin í stjórn FHG fyrir starfsárið 2025-2026:

Árni Sólonsson Hótel Bifröst

Björgvin Jóhannesson Hótel Selfoss

Birgir Guðmundsson Berjaya Hotels

Geir Gígja Hótel Cabin/Hótel Klettur/Hótel Örk

Halldór Hafsteinsson ION Hotels

Hjörtur Gíslason Courtyard by Marriott

Hjörtur Valgeirsson Íslandshótel

Jóhann Pétur Reyndal Hótel Valaskjálf/Hótel Hallormsstaður

Kristófer Oliversson Center Hotels

Markús Árnason Hótel Höfn o.fl.

Páll Sigurjónsson KEA Hotels

Skúli Gunnar Sigfússon Hótel Jökulsárlón

Steinþór Jónsson Hótel Keflavík

Sveinn Hreiðar Jensson Hótel Klaustur

Sverrir Hermannsson Hótel Arnarstapi

Valgerður Ómarsdóttir Radisson Blu 1919 Hotel